01 sep

Betje regeert

D’Ye maakt iets moois van nostalgisch verhaal

betjeregeertDat Betje uitstekend kan regeren liet toneelvereniging d’Ye zien in een nostalgisch spel uit de jaren dertig, waarin de emoties hoog oplaaiden, maar waarin gelukkig ook plaats was voor een gulle lach. D’Ye maakte er iets heel moois van. Het stuk van Henk Bakker (waarin Esther de Boer-Van Rijk indertijd al triomfen vierde) behandelt de geschiedenis van het rijke fabrikantengezin Van Gelder, dat in de problemen komt, maar uit de nood gered wordt door Betje, een oude gedienstige die bijna een halve eeuw lang voor de Van Gelders gewerkt heeft. Wanneer zij merkt dat haar vroegere baas bezig is de effecten te gelde te maken die zij ooit van zijn vader erfde neemt zij kordaat het heft in handen. Tot groot misnoegen van de familie, totdat men inziet dat Betje het beste voorheeft. Voufje bij ‘t Vuur schitterde in de rol van Betje. Een rol die zij zo goed beheerste dat ze de zaal volkomen in haar ban had: ontroerd bij haar emotionele uitbarstingen om alles wat haar aangedaan wordt, dan weer hartelijk lachend als ze uiterst vinnig uit de hoek komt of met een gedegen bijbeltekst zwaait. Voufke verdient verder een groot compliment voor haar dictie en mimiek. Zich volledig in haar rol inlevend, lette zij juist op die kleinigheden die het spel zo levensecht maakten: even likken aan een potlood of krabben in haar grijze haardos tijdens het bijhouden van het kasboek. Een mooie rol was ook weggelegd voor Jan Besseling als de door zorgen gekwelde zakenman, die geen uitweg meer ziet en zich bijna vergrijpt aan andermans eigendommen. Hij liet prima ingehouden spel zien, nergens vervallend in overdreven sentimenten. Pé Mühren heeft met dit toneelstuk zijn meesterschap als regisseur voor de zoveelste keer bewezen. Hij verstaat de kunst zijn spelers en speelsters tot het uiterste te bezielen. Het ovationele applaus van een zeer meelevend publiek sprak boekdelen. Lees verder

01 mrt

Goud en Antiek

Uitmuntend toneel d’Ye in jubileumvoorstelling

"Goud en Antiek" markeerde het tienjarig bestaan van d'Ye. Staand, tweede van rechts, de onvergeetelijke Herman Nordmann. Foto: Gerard Jansen

“Goud en Antiek” markeerde het tienjarig bestaan van d’Ye. Staand, tweede van rechts, de onvergeetelijke Herman Nordmann.
Foto: Gerard Jansen

D’Ye verrastte vrijdag- en zaterdagavond volle Damhotelzalen op een uitmuntende jubileum-voorstelling ter gelegenheid van het tienjarig bestaan. Het nog jonge amateurgezelschap stond met de klassieke thriller “Goud en antiek” voor een zware opgave. Het stuk is ontelbare malen gespeeld door het grote beroepstoneel. Des te opmerkelijker is het dat d’Ye het er onder de eminente leiding van Pé Mühren zo geweldig afbracht dat de avond omvloog, waarbij de bomvolle zaal ademloos zat te kijken en te luisteren. Absolute ster van de avond was Jan Besseling in zijn rol van juwelier en goud- en antiekhandelaar Descius Heiss, wiens leven niet over rozen is gegaan en die zichzelf gezworen heeft het zijn enige kind Margaret aan niets te laten ontbreken. Omdat zijn geldelijke middelen daartoe ontoereikend zijn, laat hij zich in met louche figuren als Gordon Morris, die zijn gestolen waar bij hem kwijt kan. Niemand in zijn omgeving vermoedt ook maar iets van Descius’ dubbel-leven, behalve zijn zuster Mathilde. Alles gaat goed tot de winkelbediende Archie Fellows ontdekt wat er aan de hand is en vanaf dat moment zijn baas schaamteloos chanteert. Als tenslotte de recherche het huis van de familie Heiss bezoekt krijgt het verhaal een onverwacht en dramatisch slot. D’Ye heeft met deze jubileumvoorstelling een schot in de roos gedaan, met zonder uitzondering uitstekend vertolkte rollen. Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan werden drie mensen tot lid van verdienste benoemd: oud-regisseur Jan de Boer, Maarten Groot, die al sinds het begin belangeloos het geluid van d’Ye verzorgt en Gé Koster uit Middelie, waar de Edamse toneelgroep altijd een gastvrij onthaal vindt tijdens repetities. Lees verder

01 mrt

De kat op het spek

Weinig vaart in “De kat op het spek”

Anneke van Overbeek en Els Kemper als moeder en dochter Foto: Gerard Jansen

Anneke van Overbeek en Els Kemper als moeder en dochter
Foto: Gerard Jansen

Als gewoonlijk had d’Ye niet te klagen over gebrek aan belangstelling. De zaal was tot de laatste plaats bezet. Het spel was gesitueerd in de smaakvol aangeklede flat van de Abbotts. David Abbott is bezig met een cursus Italiaans. Geen gehoor, volgens zijn vrouw Kate. David correspondeert met een zekere Mario in het verre Napels, die ieder ogenblik voor een logeerpartijtje wordt verwacht. Kate neemt de kans waar om er enige dagen met haar moeder tussenuit te trekken. Als Mario een fraai ogende Maria blijkt te zijn en Kate onverwacht terugkeert in gezelschap van haar moeder zijn de rapen gaar en is David niet bepaald de meest populaire figuur in de flat. Maria gaat ietwat lichtzinnig met haar geld om en speelt daarbij een zonderling spelletje met een gesmokkeld kostbaar halssnoer, zodat enige louche figuren als vliegen naar de strooppot worden getrokken: een taxichauffeur en een glibberige Italiaan. Voeg daarbij een wantrouwende huiseigena-resse en een hemelbestormer en het gezelschap is compleet voor een aantal dwaze situaties. D’Ye heeft naar mijn smaak weleens een betere spelkeuze gedaan. Ook liet de rolkennis af en toe te wensen over, waardoor het geheel onnodig trekkerig werd. Voufke Hermanides speelde een uitstekende Italiaanse schone, terwijl vooral ook Anneke van Overbeek en Els Kemper goed spel lieten zien. Lees verder

01 mrt

Geef ze de ruimte

“Geef ze de ruimte” had aanloop nodig

Jacco Kemper als Richard van Staveren Foto: Gerard Jansen

Jacco Kemper als Richard van Staveren
Foto: Gerard Jansen

Het verhaal draait om de kapitale villa “J’y suis, j’y reste” die, zoals de naam al zegt, een zwaar stempel drukt op de drie inwonenden, de Van Staverens; twee oudere broers en een eveneens op leeftijd zijnde, wat jongere zuster. Angelica van Staveren is de enige die inziet dat het drietal vast dreigt te roesten en besluit tegen de wil van haar broers het dakloze, wat excentrieke gezin D’Orantos onderdak aan te bieden op de leegstaande bovenverdieping van de villa. De familie – vader, zoon en drie dochters – blijkt bij de drie ouderen, huis-houdster Mams en de directeur gemeente-werken heel wat emoties los te maken. Het duurde wat lang voordat het stuk echt boeiend werd. Die eerste traagheid was vooral toe te schrijven aan de wat langdradige schrijfstijl van Cees Lau en het feit dat in de eerste twee bedrijven slechts oudere mensen gespeeld moesten worden. Vanaf het moment dat de baardige Jaap Garms als vader Caspar d’Orantos in een spontane rol ten tonele kwam, bloeide het stuk op. Zo kwam vooral ook het ingeogen, rustige en vooral natuurlijke spel van Nel Bakker als Mams duidelijk naar voren en kreeg het spel van Jacco Kemper als oudste broer meer inhoud. Hij wist de twijfelende, maar toch sympathieke figuur goed uit te beelden. De beste acteerprestaties waren aan het slot te zien, waar Voufke Hermanides op dramatische wijze alle registers opentrok. Het publiek genoot bovendien van het grappige tweespel tussen de zoon, de zeer spontaan spelende Jeffrey Kemper, en de muzikaal talentvolle broer Hans de Jong. Een dankbaar applaus was dan ook verdiend voor de zware kluif, die “Geef ze de ruimte” voor d’Ye en de debuterende regisseur Jan Besseling geweest moet zijn. Lees verder

01 sep

Het oude ijzer

Uitmuntend spel van d’Ye

Jan Besseling en Voufke bij 't Vuur als August en Marie Jonkers Foto: Gerard Jansen

Jan Besseling en Voufke bij ‘t Vuur als August en Marie Jonkers
Foto: Gerard Jansen

Zaterdagavond bracht d’Ye in een uitverkochte zaal van het Damhotel met uitmuntend spel het toneelstuk “Het oude ijzer” van Hans Nesna. Met dit spel heeft d’Ye, die al zes jaar met succes toneelstukken verzorgt, zichzelf in alle opzichten overtroffen. De rollen zaten er geheid in en er werd met grote overgave gespeeld. In een eenvoudige woning woont het gezin van een smid, een doorsnee-gezin met de gewone ups en downs, niet bepaald arm, maar ook niet echt welvarend. Vader August rommelt er een beetje bij met oud ijzer en kan daardoor zijn vrouw en kinderen af en toe een extraatje toestoppen. Op een kwade dag komt de hereboer Postma op bezoek en dan komt het gezin er achter dat vader een heleboel geld heeft geërfd van een overleden broer. Hij heeft dit altijd verzwegen, omdat hij ervan overtuigd was dat met het vele geld het geluk zou verdwijnen. Voorbij is dan het sprookje van de oud-ijzerhandel, waaruit alle extraatjes zouden zijn geput. Opkoper Levy heeft al die tijd het spelletje meegespeeld en hij wordt er duchtig over onderhouden, evenals vader August. Gedaan is het met de vrede en het geluk, het geld wordt met handen vol weggegooid en als het hele gezin daarna en bloc het oude huis verlaat blijft August alleen achter. Zes maanden later komt alles weer goed na veel ellende, maar de weglopers hebben hun lesje geleerd. Twee uitblinkers deze keer, en dat waren Jan Besseling en Bram Ooms De eerste boeide en ontroerde van het eerste tot het laatste moment in zijn rol van August Jonkers. Hij kwam alleszins geloofwaardig over zonder overdrijvingen. Juist die eenvoud sierde hem en daarom was hij een levend mens. Bram Ooms zette een heerlijke Joodse koopman op het toneel, een eeuwige optimist met een filosofische humor. Lees verder

01 mrt

Dingen van de dag

Amsterdams volkstoneel lag d’Ye wonderwel

Jaap Garms als Barend en Voufke bij 't Vuur als tante Sjaan Foto: Gerard Jansen

Jaap Garms als Barend en Voufke bij ‘t Vuur als tante Sjaan
Foto: Gerard Jansen

Zaterdag gaf d’Ye gestalte aan haar lustrumviering met “Dingen van de dag”, een voortreffelijk stuk volkstoneel van J. Hemmink-Kamp. Regisseur Jan de Boer heeft in zijn jonge jaren op de toneelschool gezeten, maar had de tijd en de opvattingen van zijn ouders niet mee, om zijn studie daar te voltooien. Nu beschikt hij over de gelegenheid om de oude wensdroom gestalte te geven, zij het dan als regisseur. Hij functioneert als zodanig niet alleen in Edam, maar ook bij toneelverenigingen in Warder, Middelie en Beets. Het decor was een juweeltje. Een café dat uitziet op de muren van een havenkwartier. Tante Sjaan, goed neergezet door Voufke bij ‘t Vuur, staat duidelijk gespannen achter de tapkast en reageert zich af op haar enige klant, Barend de zeeman, smeuïg gespeeld door Jaap Garms. Oorzaak van de spanning is het wachten op haar pleegdochter Marleen, een spontane creatie van Ellie van Montfort. Rosie, een vrouw uit het leven, een voortreffelijke, op het lijf geschreven rol van Elly de Zwaan, komt het café binnn. Langs het raam passeert een draaiorgel. Nelis de orgelman, Sjaak Kras die duidelijk schik heeft in zijn rol, komt zijn dagelijkse neutje halen. Dan verschijnt de familie van Dalen, uitgebeeld door Joke Roskam en Bram Ooms, een ouder klantenpaar dat bij ieder bezoek hetzelfde programma afdraait, eerst een bakje koffie en dan een klein glaasje. Nadat Sien de buurvrouw, de kwebbel en nieuwsdienst van de buurt, raak door Anneke van Overbeek getypeerd, haar nieuwsgierigheid bevredigd heeft, komt Marleen stralend binnen. Ze is geslaagd voor haar examen. Iedereen zoent iedereen en zij krijgt een halsbandhorloge en een bos bloemen van Sjaan. Als ook Kees, het gesjeesde vriendje van Marleen, gespeeld door Hans Keijzer, van de partij is, gaat iedereen de dansvloer op. Als domper op de feestvreugde komt een arrogant heerschap binnen, dat het geheel met minachting bekijkt. Hij stelt zich voor als Karel de Boer, de oom van Marleen, neergezet door Arno Roskam. Rosie herkent hem als één van haar klanten, “een stuk verdriet”. Hij zal zijn nichtje koste wat het kost weghalen uit het verderfelijke milieu. Lees verder