01 feb

In de Jonge Jan

Goed acteerniveau tijdens start elfde eenakterfestival

D’Ye uit Edam presenteerde zich met “In de Jonge Jan” van Herman Heijermans onder regie van Hans Keijzer. Het spel was van de hand van Wim Bak en Paul van Kaathoven. In het stuk worden zes getuigen gehoord door de officier van justitie over een ongeluk met dodelijke afloop. Er is brand geweest in de sigarenfabriek en daarbij is het dochtertje van eigenaar Jan Arend omgekomen. Voordat de verzekerings-maatschappij overgaat tot het uitkeren van het verzekeringsgeld moet wel het een en ander worden opgehelderd en dan blijkt dat de verhalen van de getuigen niet kloppen. Er komen steeds meer tegenstrijdigheden aan het licht. Heeft de achterlijke broer van Jan het gedaan? Hij kan het zich niet voorstellen. Wie had de sleutel en wie heeft de boel met petroleum – dat niet aanwezig was – aangestoken? Wim Bak was een prima officier van justitie en Paul van Kaathoven kon zich uitleven in razendsnelle verkleedpartijen. Beiden speelden hun rol met verve. Lees verder →

07 sep

De opgaande zon

Publiek pinkt traantje weg bij “Opgaande zon” van Heijermans

“De opgaande zon”, het afscheidsstuk van regisseur Léon Tol
Foto: Marco Bakker

De Edamse toneelvereniging d’Ye was dit weekend uitstekend op dreef met twee voorstellingen van de ruim zeventig jaar oude klassieker “De opgaande zon” van Herman Heijermans. Het geheel stond onder regie van Léon Tol, die met dit stuk afscheid neemt van het Edamse toneel. Met name de vindingrijkheid in het decorontwerp viel op. Voor de eenvoudige huiskamer van het winkeliersgezin De Sterke uit de eerste acte en later de ruïne na de brand zou zelfs het ‘grote toneel’ zich niet hoeven schamen. Heijermans maakt zich in zijn werk sterk voor de underdog die in de hoek wordt gedreven door het ‘grootkapitaal’. Zo ook in “De opgaande zon”, waarin een familie, eigenaar van een kleine, maar goedlopende zaak, diep in de problemen komt door de niets en niemand ontziende concurrentie van zijn al maar uitbreidende buurman. Deze drijft zo door dat er voor De Sterke geen droog brood meer te verdienen valt. De hele geschiedenis gaat onafwendbaar af op een groot familiedrama: een uit de hand gelopen brand kost het leven van en jong meisje en betekent de ondergang van het gezin. Han de Witte, die vorig jaar debuteerde bij d’Ye, speelde de rol van de tot de ondergang gedoemde winkelier De Sterke. Ondanks een uitmuntende rolkennis slaagde hij er niet altijd in te overtuigen, maar hij revancheerde zich royaal in de scène van de vader die zijn dochter ervan overtuigt dat zij haar schuld aan de fatale brand moet bekennen. Debby Besseling vertolkte deze zware rol zo overtuigend, dat in de zaal tersluiks wat traantjes werden weggepinkt. Besseling verstaat de kunst om spel tot tastbare werkelijkheid te maken, zonder één ogenblik in overdrijvingen te vervallen. Prima was ook het spel van Riet Peereboom die de moeder neerzette, met alle emoties van de vrouw die het noodlot niet weet te keren en alle hoop verloren heeft. Lees verder →

01 mrt

Schakels

Toneelvereniging d’Ye brengt ijzersterke première “Schakels”

Nel Bakker, Gé van Oostveen, Ellie van Montfort, Léon Tol en Riny Janssen
Foto: Marco Bakker

D’Ye heeft vrijdagavond het publiek tot ongekend enthousiasme gebracht met de première van “Schakels” van Herman Heijermans. Voor deze uitvoering bij gelegenheid van het vijftienjarig bestaan was het Damhotel extra sfeervol aangekleed. Geheel in de stijl van rond de eeuwwisseling toen Heijermans zijn stuk schreef: kaarslicht, feestelijk uitgedoste mensen, het bedienend personeel gekleed anno 1900. Deze eerste voorstelling was uitsluitend voor genodigden die samen voor ‘een volle bak’ zorgden. Hoezeer het publiek genoot bleek uit de reacties: open doekjes bij de vier prachtige decors en een staande ovatie aan het eind van de avond. Dit stuk was merkbaar intensief gerepeteerd: alle rollen zaten er geheid in en er werd voortreffelijk gespeeld. D’Ye verstond het beurtelings te ontroeren, te laten lachen en tot grote, stille verontwaardiging te brengen. “Schakels”, hoewel al 85 jaar oud, bleek nauwelijks iets aan actualiteit te hebben ingeboet: alle ingrediënten waren aanwezig: genegenheid, jaloezie, achterdocht,hebzucht, hypocrisie en een diepe minachting van sommigen voor de gevoelens en de leefomstandigheden van anderen. Het verhaal draait om de smid Pancras Duif, die zich met keihard werken een goede positie in de maatschappij heeft veroverd, maar die zijn verleden als doodgewone volksjongen nooit heeft vergeten. Anders is het met zijn vier kinderen en hun aanhang, die, gewend aan grof geld verdienen, de meest elementaire normen uit het oog verliezen. Vooral als de oude Pancras de touwtjes uit handen geeft en tot een man wordt die alleen goed is als toekomstig erflater. Pancras, ondanks zijn opgewekte aard als weduwnaar een eenzaam man, zorgt dan voor een lont in het kruitvat door aan te kondigen zijn jonge huishoudster te willen trouwen. Lees verder →